Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Czy polska młodzież jest mniej aktywna fizycznie od swych rówieśników ze świata?
Wyszukiwarka
Home 9 Aktywność fizyczna 9 Czy polska młodzież jest mniej aktywna fizycznie od swych rówieśników ze świata?

Czy polska młodzież jest mniej aktywna fizycznie od swych rówieśników ze świata?

Autor

Korzystne skutki aktywności fizycznej osób w każdym wieku są bardzo dobrze naukowo udowodnione. Szczególnie ważna jest aktywność ruchowa dzieci i młodzieży w okresie dojrzewania. Międzynarodowe badania zachowań zdrowotnych, w tym również aktywności fizycznej, przeprowadzone wśród blisko 220 tysięcy uczniów wskazują, że polska młodzież zajmuje odległe miejsca w tym zdrowotnym rankingu.
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Czy polska młodzież jest mniej aktywna fizycznie od swych rówieśników ze świata?

Wyniki regularnie prowadzonych międzynarodowych badań HBSC (j. ang. Health Behaviour in School-aged Children) dotyczących zachowań zdrowotnych młodzieży z kilkudziesięciu krajów świata, w tym również z Polski, niestety wskazują na to, że zachowania zdrowotne polskich nastolatków wciąż są niezadawalające. Pod względem większości analizowanych zachowań zdrowotnych jesteśmy przeważnie w trzeciej dziesiątce, w kolejności od najbardziej do najmniej korzystnych wartości, na wszystkie analizowane kraje.

Ostatni raport, obejmujący lata 2010-2014 zatytułowany „Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych” w części dotyczącej poziomu aktywności fizycznej wskazał, że zalecany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) poziom aktywności fizycznej, potrzebny do prawidłowego rozwoju oraz utrzymania zdrowia deklaruje zaledwie do czwarte polskie dziecko (24,2%). Analizując zmianę w czasie tego odsetka można zauważyć pozytywny trend stopniowego zwiększania frakcji młodzieży spełniającej zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (około 4% między 2010 r. a 2014 r.) Niepokojące jest jednak, że poprawa dotyczy młodszych grup wieku (11-, 13-latków) a nie 15-latków, u których w badanym okresie odsetek spełniających wymogi WHO wynosi zaledwie ok. 16-18%. Zgodnie z niniejszym raportem jak i szeregiem innych doniesień naukowych, istnieje niepokojąca prawidłowość, mianowicie aktywność fizyczna młodzieży zmniejsza się wraz z wiekiem, a jej poziom jest istotnie niższy wśród dziewcząt niż wśród chłopców. Wśród 15-latków co dziesiąty chłopiec i aż co piąta dziewczynka są prawie całkowicie bierni fizycznie.

Raport wskazał również, że głównymi czynnikami warunkującymi poziom aktywności fizycznej polskiej młodzieży są płeć, wiek oraz zamożność rodziny, tzn. płeć męska, młodszy wiek oraz zamożniejsza rodzina sprzyjają realizowaniu przez młodzież zaleceń dotyczących minimalnej aktywności fizycznej. Interesujące jest również, że miejsce zamieszkania istotnie różnicowało zagrożenie niedoborem aktywności fizycznej, mianowicie środowisko małego miasta bardziej niż wielkomiejskie sprzyjało realizacji zaleceń dotyczących poziomu aktywności fizycznej. A zatem, zachowania nastolatków zależą od warunków zewnętrznych w jakich żyją – otoczenia domowego, szkoły, miejsca zamieszkania, statusu i zamożności rodziny

Porównując aktywność ruchową polskich dzieci do rówieśników z pozostałych krajów objętych badaniami HBSC w oparciu o wymogi WHO dotyczące minimalnej ilości aktywności fizycznej (60 minut dziennie umiarkowanej aktywności fizycznej), wyniki plasują nas na 12 pozycji na 42 analizowane kraje. Odsetki polskich 11-latków wypełniających rekomendowane wymogi wśród dziewcząt wynoszą 27% a wśród chłopców 34%, podczas gdy wśród zajmującej pierwsze miejsce Finlandii odsetki te wynoszą odpowiednio: 34 i 47%. Wśród 13-latków w Polsce wymogi spełnia 19% dziewcząt i 29% chłopców, a w pierwszej w rankingu Albanii odpowiednio: 20 i 38%. Wśród 15-latków polskich tylko 11% dziewcząt i 25% chłopców spełnia kryteria WHO dotyczące dziennej aktywności fizycznej, podczas gdy w pierwszej w kolejności Mołdawii spełnia go odpowiednio 22 i 25% dzieci.

Zajmowana przez polskie dzieci 12 pozycja w rankingu nie powinna cieszyć ani uspokajać osoby dorosłe, gdyż badacze projektu HBSC stwierdzają, że poziom aktywności fizycznej przebadanych na świecie niemal 220 tysięcy uczniów jest bardzo niski i dodatkowo maleje w okresie dojrzewania. Ponadto, jak pokazują wyniki z większości krajów, dziewczęta są istotnie mniej aktywne fizycznie od chłopców, a różnice między płciami nie zmieniają się z biegiem czasu. Sugeruje to konieczność podjęcia szczególnych działań motywujących do ruchu właśnie dziewczęta. Ogólnie, całość działań ze strony dorosłych winna koncentrować się na zwiększaniu aktywności ruchowej dzieci i ograniczaniu zachowań związanych w unieruchomieniem, szczególnie przy wszelkiego typu mobilnych urządzeniach elektronicznych.

  1. [online]. [przeglądany 14 września 2018 r.] Dostępny w: http://www.euro.who.int/en/health-topics/Life-stages/child-and-adolescent-health/health-behaviour-in-school-aged-children-hbsc/growing-up-unequal.-hbsc-2016-study-20132014-survey
  2. [online]. [przeglądany 14 września 2018 r.] Dostępny w: http://www.hbsc.org/
  3. [online]. [przeglądany 14 września 2018 r.] Dostępny w: http://www.hbsc.org/membership/countries/poland.htm
  4. Kleszczewska D, Dzielska A, Nałęcz H, Mazur J.Physical activity, BMI and body weight perception among 15-year-old boys and girls in Poland in the light of international comparisons. Dev Period Med.; 2017. 21(3):235-47.
  5. Mazur J. (red.): Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych. Wyniki badań HBSC 2014. Instytut Matki i Dziecka. Warszawa; 2015.
  6. Suliga E. Parental education and living environmental influence on physical development, nutritional habits as well as level of physical activity in Polish children and adolescents. Anthropol Anz.; 2010. 68(1):53-66.

 

0 komentarzy

Inne nowości z kategorii Aktywność fizyczna: