Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Bigoreksja – męskie zaburzenie odżywiania
Wyszukiwarka

Bigoreksja – męskie zaburzenie odżywiania

Autor

Żyjemy w  świecie, w którym obserwujemy dużą presję związaną z posiadaniem nienagannej sylwetki nie tylko wobec kobiet, ale również mężczyzn. Od mężczyzn wymaga się zadbanego, wysportowanego ciała i dobrej kondycji fizycznej. W większych miastach widoczne jest zwiększenie liczby siłowni i klubów fitness. Nie byłoby w tym nic złego gdyby nie fakt, że dla wielu stają się one miejscem służącym do realizacji planu, którego celem jest za wszelką cenę zwiększenie tkanki mięśniowej. Na tym właśnie polega bigoreksja.
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Bigoreksja – męskie zaburzenie odżywiania

Bigoreksja – co to jest?

Bigoreksja to niespecyficzne zaburzenie odżywiania dotykające głównie mężczyzn. Po raz pierwszy nazwy tej użył w 1997 r. amerykański psychiatra doktor Harrison Pope, definiując ją jako obsesję na punkcie umięśnionego ciała. Obecnie nie ma na ten temat dokładnych danych, jednak szacuje się, że z powodu tej choroby cierpi ok. 10% kulturystów. Bigoreksję traktuje się jako odmianę dysmorfofobii, czyli zaburzenia, w którym osoba dopatruje się nieprawidłowości w swoim wyglądzie, mimo iż w rzeczywistości nieprawidłowości te nie występują.

 

Bigoreksja podobna do anoreksji

Badacze zajmujący się zjawiskiem bigoreksji zauważyli, że ma ona wiele cech wspólnych z anoreksją. Główną z nich jest fiksacja na ciele i wyglądzie zewnętrznym oraz zaburzony obraz własnego ciała. Osoby cierpiące zarówno na jedno, jak i na drugie zaburzenie postrzegają swoje ciało jako brzydkie i niespełniające narzuconych kryteriów, dlatego ich głównym celem jest pozbycie się tkanki tłuszczowej na rzecz szczuplejszego wyglądu w anoreksji lub przyrost tkanki mięśniowej w bigoreksji. Do grupy podobieństw zalicza się również potrzebę utrzymania kontroli nad wyglądem i ciałem. Chorzy z jednej i drugiej grupy narzucają sobie bardzo restrykcyjne diety oraz plany treningowe, które w przypadku anoreksji mają doprowadzić do dużego spadku masy ciała, a w bigoreksji służą do maksymalnego zwiększenia tkanki mięśniowej.

 

Przyczyny bigoreksji

Z dotychczasowych danych wynika, że za przyczyny tego zaburzenia w dużej mierze odpowiedzialne są czynniki społeczne, takie jak:

  • wzrost popularności kulturystki,
  • przywiązywanie dużej uwagi do wyglądu zewnętrznego,
  • podziw dla wysportowanego ciała,
  • oczekiwanie posiadania wyrzeźbionego ciała,
  • wpływ mediów społecznościowych, które lansują taki rodzaj budowy ciała.

Równocześnie istnieje mało danych na temat innych źródeł, które mogą przyczyniać się do rozwoju tego zaburzenia. W literaturze bardzo ogólnie wymienia się czynniki psychologiczne i środowiskowe. Jednak można przypuszczać, że one również w pewnym stopniu mogą być odpowiedzialne za występowanie bigoreksji.

 

Objawy bigoreksji

Objawy tego zaburzenia ujawniają się w codziennym życiu i stopniowo zaczynają determinować codzienne funkcjonowanie. Po czym poznać, że mężczyzna który dba o swój wygląd i aktywność fizyczną  popada w bigoreksję?

#1.

Zaczyna skupiać całą uwagę na swoim wyglądzie. Dużo czasu poświęca na obserwację ciała, skrupulatnie bada ilość tkanki mięśniowej i tłuszczowej.

#2.

Całe swoje życie, rozkład dnia, obowiązki podporządkowuje ćwiczeniom i planowi treningowemu. Jest to dla niego najważniejsze. Wszystkie inne obszary życia są zaniedbywane i mało ważne.

#3.

Przestrzega bardzo restrykcyjnej diety, mającej na celu maksymalne przyspieszenie przyrostu tkanki mięśniowej. Dokładnie przygotowuje posiłki i odmierza porcje poszczególnych produktów. Smak oraz estetyka jedzenia nie mają znaczenia, ponieważ liczy się tylko odpowiedni bilans energii i składników odżywczych. Ściśle pilnuje pór posiłków.

#4.

Unika ekspozycji swojego ciała, nie lubi sytuacji, w których jego wygląd może podlegać ocenie osób trzecich.

#5.

Może przyjmować leki i suplementy diety, które pomogą przyspieszyć przyrost tkanki mięśniowej nawet jeżeli substancje te mają negatywne działanie na inne funkcje i narządy.

Należy pamiętać, że objawy bigoreksji zaczynają się bardzo  niewinnie i trudno jest je wychwycić we wczesnym stadium pojawienia się tego zaburzenia.

 

Pułapka bigoreksji

Bigoreksja jest bardzo trudna do rozpoznania, ponieważ często objawy zaburzenia nie wzbudzają niepokoju u samego chorego, ale też jego otoczenia. Wszystko przez to, że w świecie kulturystyki panuje swoisty kult wysportowanej sylwetki. Osoby, którym zależy na dobrze zbudowanym ciele często są przekonane o słuszności swojego działania i wierzą, że w taki sposób dbają o swoje zdrowie, masę ciała i aktywność fizyczną. Jest o tym przekonane również środowisko chorego, które skupia się tylko na pozytywnych aspektach sytuacji, czyli na tym, że chory prowadzi pozornie zdrowy tryb życia. Często osoby z najbliższego otoczenia nie dostrzegają rodzącej się obsesji na punkcie wyglądu i popadania osoby chorej w skrajności.

 

Zagrożenia jakie niesie bigoreksja

Bigoreksja może wpływać negatywnie na nasze zdrowie, jak i zaburzać codzienne funkcjonowanie. Niebezpieczeństwo tego zaburzenia polega na tym, że chory z czasem stosuje coraz bardziej restrykcyjną dietę, która staję się monotematyczna, ukierunkowana tylko i wyłącznie na przyspieszenie przyrostu tkanki mięśniowej. W konsekwencji może ona prowadzić do nadwyżek pewnych składników oraz niedoborów innych. Dużym zagrożeniem są też substancje i suplementy, głównie steroidy anaboliczne, którymi osoby wspomagają się w budowie tkanki mięśniowej. Negatywnie wpływają one na pracę różnych układów i narządów oraz mogą:

  • zwiększyć ryzyko podwyższenia poziomu cholesterolu,
  • prowadzić do pojawienia się trądziku,
  • zwiększyć ryzyko ginekomastii i atrofii jąder.

Ponadto, gwałtowne odstawienie steroidów może być przyczyną depresji.

 

Jak leczy się bigoreksję?

W leczeniu bigoreksji ważne jest interdyscyplinarne podejście do pacjenta. Wymagana jest tutaj współpraca dietetyka i psychoterapeuty, a w niektórych przypadkach nawet psychiatry. Leczenie opiera się na psychoterapii, podczas której psycholog pracuje z chorym nad obrazem własnego ciała oraz uzależnieniem i obsesją na punkcie wysportowanego i umięśnionego ciała. Praca dietetyczna z pacjentem opiera się przede wszystkim na edukacji żywieniowej, podczas której zyskuje on informacje na temat zasad zdrowego żywienia oraz tego, dlaczego zbilansowana i różnorodna dieta jest tak ważna i kluczowa dla zdrowia. Stopniowo dietetyk może urozmaicać jadłospis pacjenta, tak by odpowiadał on jego indywidualnemu zapotrzebowaniu na poszczególne składniki odżywcze.

  1. Kluczyńska, U. Bigoreksja, czyli kłopoty mężczyzn z ciałem. [online]. [przeglądany 20.12.2018]. Dostępny w: http://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/arseducandi/article/view/1882/1378
  2. Maciąg, M., Maciąg, K., Zagrożenia i problemy cywilizacyjne XXI w. – przegląd badania. [online]. [przeglądany 20.12.2018]. Dostępny w: http://bc.wydawnictwo-tygiel.pl/public/assets/213/Zagro%C5%BCenia%20i%20problemy%20cywilizacyjne%20XXI%20w.%20%E2%80%93%20przegl%C4%85d%20i%20badania.pdf#page=7
  3. Michalska, A., Szejko, N., Jakubczyk, A., Wojnar, M.,  Niespecyficzne zaburzenia odżywiania się – subiektywny przegląd. [online]. [przeglądany 20.12.2018]. Dostępny w: http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2016/497Michalska_PsychiatrPol2016v50i3.pdf
  4. Możdżonek, P., Antosik, K. Kreowanie trendów dietetycznych przez media i ich wpływ na rozwój zaburzeń odżywiania się[online]. [przeglądany 20.12.2018]. Dostępny w: http://www.dbc.wroc.pl/Content/38335/159.pdf

0 komentarzy