Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Truskawka - owocowy smak lata
Wyszukiwarka

Truskawka – owocowy smak lata

Autor

Truskawki to bez wątpienia jedne z najsmaczniejszych letnich owoców! To również cudowne wspomnienie dzieciństwa... Któż z nas jedząc pyszne, soczyste, pachnące owoce nie wraca wspomnieniami do beztroskich letnich dni?
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Truskawka - owocowy smak lata

Truskawki są najpopularniejszymi i najłatwiej dostępnymi w sezonie letnim polskimi owocami. Pierwsze truskawki pojawiają się na przełomie maja i czerwca, wraz z nastaniem ciepłych, słonecznych dni i towarzyszą nam co najmniej do połowy lipca. Jeżeli mamy trochę więcej szczęścia i sprzyjającą aurę, to możemy cieszyć się ich smakiem nawet do wczesnej jesieni.

Skąd się wzięły truskawki?

Dokładnie nie wiadomo, jakie były początki truskawek. Prawdopodobnie powstały zupełnie przypadkowo na początku XVIII w. w arystokratycznym Wersalu. Dokonał tego pewien francuski botanik, krzyżując ze sobą dwie odmiany poziomek – poziomkę wirginijską pochodzącą ze wschodnich regionów Ameryki Północnej z olbrzymią poziomką chilijską. Dlatego też truskawka ma wiele nazw zwyczajowych – poziomka truskawkowa, poziomka ananasowa czy poziomka wieloowocowa.

Pod koniec XVIII w. truskawki zaczęto uprawiać również w Anglii. Początkowo jadano je tylko na królewskich dworach, ponieważ były bardzo drogie i nie każdego było na nie stać. Na szczęście te czasy minęły i smakiem truskawek może cieszyć się każdy z nas.

Przeczytaj również o:

Malinach

Wiśniach

Ile mamy odmian truskawek

Truskawki występują w wielu odmianach uprawnych. Obecnie przyjmuje się, że istnieje blisko 2000 różnych odmian tych owoców. Różnią się między sobą wielkością, kształtem, barwą, konsystencją miąższu i oczywiście smakiem. Co ciekawe, truskawki uprawiane w chłodniejszych rejonach klimatu umiarkowanego uznaje się za smaczniejsze. Dlatego możemy śmiało powiedzieć, że polskie truskawki są najlepsze i doceniane na całym świecie!

Co kryją w sobie truskawki?

Oprócz walorów smakowych, truskawki to bogactwo składników odżywczych. Warto zatem przypomnieć, ile zdrowia skrywa się w małej, czerwonej, soczystej truskawce. Znajdziemy w nich cenne witaminy i minerały. Czy ktoś by podejrzewał, że truskawki są lepszym źródłem witaminy C niż cytrusy – 100 g dojrzałych truskawek dostarcza ok. 70 mg tej witaminy! Warto też zaznaczyć, że dojrzałe owoce zawierają nawet 20% więcej witaminy C niż owoce dojrzewające, zatem truskawki warto jeść w pełni dojrzałe.

W truskawkach znajdziemy także witaminy z grupy B (B1, B2, B6, PP) oraz witaminę A. Truskawki stanowią cenne źródło żelaza chroniącego przed anemią. Zawierają też wapń i fosfor wzmacniający kości, potas obniżający ciśnienie krwi, magnez kojący nerwy, a także mangan poprawiający pamięć.

Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Truskawka - owocowy smak lata

 

Czy truskawki mają właściwości lecznicze?

Truskawki mają nie tylko wspaniały smak i aromat, ale również wiele walorów leczniczych i zdrowotnych. Charakteryzują się dużą zawartością związków biologicznie czynnych. Są doskonałym źródłem kwasu elagowego, który wspiera układ odpornościowy, wykazuje właściwości antyoksydacyjne oraz przeciwnowotworowe.

Truskawki, podobnie jak czosnek czy cebula, zawierają fitoncydy. Są to związki o silnych właściwościach bakteriobójczych, dzięki czemu sprzyjają leczeniu stanów zapalnych. Wpływają korzystnie na układ krążenia, więc może nieprzypadkowo swoim kształtem przypominają serce.

Badania naukowe potwierdziły, że truskawki mają właściwości obniżające poziom „złego” cholesterolu LDL i triglicerydów. Dzięki obecności antocyjanów (barwnik roślinny, który nadaje truskawce intensywny czerwony kolor) zmniejsza się prawdopodobieństwo tworzenia blaszek miażdżycowych.

Możemy spotkać się również z opinią, że truskawki mają fantastyczne właściwości wspomagające odchudzanie – zawierają w swoim składzie pektyny (rozpuszczalna frakcja błonnika), które ułatwiają pracę jelit. Ponadto truskawki działają oczyszczająco i moczopędnie (w 90% składają się z wody). Dodatkowym atutem jest niska kaloryczność – 100-gramowa porcja to tylko ok. 30 kcal oraz niski indeks glikemiczny.

Czy truskawki mogą szkodzić?

Niestety nie każdy może korzystać z dobrodziejstw truskawek. Należą one do produktów uczulających. Wbrew powszechnym opiniom truskawki rzadko powodują alergię w klasycznym tego słowa znaczeniu. Trzeba jednak pamiętać, że są to owoce, które mogą powodować powstawanie objawów alergicznych, potocznie znanych jako „uczulenie na truskawki”. Truskawek powinny unikać osoby ze stwierdzoną nadwrażliwością na salicylany, gdyż owoce te charakteryzują się bardzo wysoką zawartością tej substancji. Wśród typowych objawów uczulenia na salicylany możemy wymienić zmiany skórne (pokrzywka), alergiczny nieżyt nosa czy ataki duszności.

Zastosowanie truskawek w kuchni

Truskawki możemy wykorzystywać wszechstronnie, są niezastąpione w naszej rodzimej kuchni. Możemy z nich zrobić wiele smakowitych potraw – z koktajlami na czele, a także ciasta, desery, sałatki, zupy czy przystawki. To idealny owoc na  przetwory (soki, kompoty, dżemy, konfitury, marmolady). Oczywiście truskawki najsmaczniejsze są świeże, jadane na surowo.

Niestety są to owoce bardzo nietrwałe i dość szybko fermentują i pleśnieją. Najlepszym sposobem na ich przechowywanie jest mrożenie, ponieważ dzięki temu zachowują cenne składniki, z których możemy korzystać również zimą.

Samodzielna uprawa truskawek

Jeśli chcesz się cieszyć pysznymi, zdrowymi i ekologicznymi truskawkami może warto pomyśleć nad samodzielną ich uprawą. Truskawki, to bardzo wdzięczny gatunek, który doskonale nadaje się do uprawy w ogrodzie. Truskawki dobrze rosną praktycznie w każdej glebie. Dla osób nie mających własnego ogrodu, a chcących cieszyć się owocami prosto z krzaczka świetną propozycją będzie posadzenie truskawek w skrzynkach lub doniczkach na balkonie.

Do uprawy balkonowej idealnie nadają się truskawki, o długich, zwisających pędach, które powtarzają swoje owocowanie, dzięki czemu smakiem tych pysznych owoców możemy cieszyć się aż do pierwszych jesiennych przymrozków.

Truskawki zwisające będą również piękną ozdobą naszego balkonu, gdyż posiadają niesamowite walory wizualne. Truskawka wisząca wytwarza dużo rozłogów w niezwykle szybkim tempie – rozłogi te niemal natychmiastowo kwitną i owocują. W trakcie kwitnienia krzewinka obsypana jest lawiną śnieżnobiałych lub różowych kwiatów.

Pamiętajmy o truskawkach nie tylko latem, ale przez cały rok, bo to wspaniały owoc.

 

Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Truskawka - owocowy smak lata
Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020.
  1. Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydanie II zmienione, PZWL, Warszawa 2017
  2. Gwóźdź E., Gębczyński P.: Prozdrowotne właściwości owoców, warzyw i ich przetworów. Postępy Fitoterapii. 2015; 4:268-271
  3. Zasowska-Nowak A., Nowak P.: Prozdrowotne efekty konsumpcji truskawek. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny. 2014; 58:7-8
  4. Szustakowska-Chojnacka M.: 100 roślin w twojej kuchni. PZWL, Warszawa2007
  5. Świetlikowska K. (red.): Surowce spożywcze pochodzenia roślinnego. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2006
  6. Kucharz&Gastronom Vademecum, Wydawnictwo Rea, Warszawa 2001
  7. Carper J.: Apteka żywności. Nowe i niezwykłe odkrycia leczniczego działania żywności. Wydawnictwo Hannah Publishing LTD, Londyn 1996
  8. Karabela M.: Truskawka. Panacea – Leki ziołowe nr 2 (15), kwiecień – czerwiec 2006

0 komentarzy